Symulator tramwaju NGT6 to projekt badawczo-rozwojowy realizowany w Katedrze Pojazdów Szynowych i Transportu. Urządzenie składa się z wiernie odzwierciedlonej kabiny tramwaju NGT6, układu projekcji scenerii jazdy, stanowiska instruktorskiego oraz dedykowanego oprogramowania symulacyjnego i instruktorskiego.
Symulator jest wykorzystywany w procesie dydaktycznym studentów, w ramach prac naukowo-badawczych oraz szkoleń.
Z urządzenia tego korzystają studenci podczas zajęć dydaktycznych z przedmiotów związanych z budową, projektowaniem i eksploatacją pojazdów szynowych. Urządzenie to jest praktycznym uzupełnieniem wiedzy teoretycznej przekazywanej studentom, umożliwiającym rzeczywiste zapoznanie się z budową, eksploatacją oraz zasadami sterowania pojazdu szynowego, jak również działaniem infrastruktury go otaczającej w ruchu miejskim.
Symulator jest wykorzystywany również w procesie szkolenia kandydatów na motorniczych odbywających kurs na pozwolenie do kierowania tramwajem w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym SA w Krakowie. Kursanci poznają technikę prowadzenia tramwaju w urządzeniu tuż przed rozpoczęciem jazd w rzeczywistym wagonie szkoleniowym, co wpływa na ich lepsze przygotowanie do rozpoczęcia jazdy w rzeczywistych warunkach.
Stanowisko instruktorskie oraz specjalistyczne oprogramowanie symulatora zapewnia wierne odzwierciedlenie poruszania się tramwajem w warunkach miejskich. Możliwe jest wdrażanie różnych zdarzeń ruchowych, zmiana warunków atmosferycznych, pór roku oraz inicjowanie usterek infrastruktury oraz samego tramwaju. W kabinie symulatora zamontowany jest układ monitoringu, zapewniający bieżący podgląd jazdy oraz możliwość rejestracji jazdy wraz parametrami jej przebiegu. Pomiędzy stanowiskiem instruktora, a kabiną zastosowana jest dwukierunkowa łączność głosowa.
Kabina symulatora jest wiernie odzwierciedlona również od strony zewnętrznej łącznie z zabudowanym oświetleniem i wyświetlaczem trasowym, przez co stanowi atrakcyjne stanowisko interaktywne.
Projekcja scenerii realizowana jest w technologii Full HD (rozdzielczość: 5760 x 1080 pikseli) poprzez trzy projektory, rzucające obraz na specjalne ekrany projekcyjne przystosowane do projekcji tylnej i zapewniające wysoką jakość i czytelność wirtualnej grafiki. Układ nagłośnienia kabiny poza zestawami głośnikowymi, wyposażony jest również w rzeczywiste imitatorów dźwięków, co zapewnia realistyczne brzmienie i kierunki dochodzenia dźwięków, które słyszy prowadzący tramwaj podczas jazdy.
Symulator jest włączony do prowadzonej w Katedrze Pojazdów Szynowych i Transportu akcji edukacyjnej dotyczącej propagowania transportu zbiorowego, bezpiecznego zachowania się wobec tramwajów oraz zwrócenia uwagi na charakter pracy prowadzących tramwaje. Akcja ta polega na udostępnianiu osobom zainteresowanym możliwości edukacyjnych jazd w symulatorze, w formie indywidualnej lub dla grup zorganizowanych. Uczestnicy akcji otrzymują zestawy materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpieczeństwa, zasad eksploatacji oraz przepisów związanych z jazdą tramwajem.
Istnienie tego stanowiska laboratoryjnego znacząco wpływa na zwiększenie potencjału dydaktycznego uczelni. Umożliwia ono również prowadzenie badań naukowych dotyczących np. ergonomii czy też psychologii transportu. Symulator jest również atrakcyjny z punktu widzenia organizowanych imprez tematycznych, takich jak np. “Festiwal Nauki”, “Małopolska Noc Naukowców”, “Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu”, “Dzień Dziecka”, czy też dni otwartych Uczelni.
Podczas takich wydarzeń cieszy się bardzo dużą popularnością – setki osób odwiedzają i korzystają z wirtualnych przejazdów każdego roku.
Organizujemy również zajęcia edukacyjne dla uczniów przedszkoli, szkół podstawowych i średnich.
Przejazdy w naszym symulatorze są również przedmiotem aukcji w ramach Finałów Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. W 2025 roku graliśmy z Orkiestrą po raz 7. Od 2018 zwycięzcy licytacji wyjątkowych sesji pt.: „Poczuj się jak motorniczy w symulatorze tramwaju” przekazali na rzecz Fundacji 7265 zł, z czego w 2020 roku uzyskaliśmy rekordową wpłatę wynoszącą 2025 zł.
Nadzór nad symulatorem sprawuje wykwalifikowany personel instruktorski i techniczny. Instruktorzy przeszli odpowiednie, zaawansowane szkolenia zakończone egzaminami, odpowiadające pod względem merytorycznym rzeczywistym szkoleniom realizowanym w ramach kursów na uprawnienia do prowadzenie tramwajów. Nadzór nad instruktorami sprawuje główny instruktor, który posiada pozwolenie do prowadzenia tramwajów i ma praktyczne doświadczenie w zakresie ich prowadzenia i eksploatacji. Dzięki powyższym, nasz personel zapewnia wysoki poziom merytoryczny instruktażu podczas jazd w symulatorze. Mamy również przygotowany szereg materiałów dydaktycznych i edukacyjnych, które wykorzystujemy w procesie dydaktycznym, ale również w ramach prezentacji symulatora.
Tak się zaczęło…
Przeprowadzona w 2006 roku analiza rynku symulatorów wykazała, że w Polsce żaden ośrodek
szkolenia, ani krajowe przedsiębiorstwo eksploatujące tramwaje nie dysponuje symulatorem dla tego typu pojazdu szynowego. W tym samym roku, z pomysłu i inicjatywy Macieja Górowskiego, rozpoczęła się budowa pierwszego polskiego symulatora tramwaju z realistyczną kabiną w skali 1:1 przy współpracy z D6 Systems „Polskie Symulatory”. Pierwsza jazda testowa miała miejsce 1 sierpnia 2007 r. Od tego czasu trwa ciągły rozwój urządzenia i jego oprogramowania w celu jak najwierniejszego odzwierciedlania rzeczywistości w wirtualnej scenerii. Od 2009 roku Symulator znajduje się na Politechnice Krakowskiej.
Dlaczego projekt oparto na typie wagonu marki Bombardier? W tamtych latach był to jeden z najnowocześniejszych tramwajów w Polsce. Chodziło o to, żeby w symulacji odzwierciedlić pojazd, który będzie eksploatowany przez długie lata równolegle z symulatorem. Nie bez znaczenia było również to, że symulator budowany był w Krakowie, gdzie te wagony są eksploatowane.
Zobacz opis wagonów NGT6 – tutaj.
